ISSN 0103-8648
Anno 12 * Mensual * MARTIO 2001 * Numero 103
11e INTERCON – le Dece-Prime Incontro Brasilian de Interlingua, 20 a 22 de julio 2001, a Sobradinho – DF. Informationes: (61) 591-8969.
15 de januario 2001 – INTERLINGUA, 50 annos!
Embrapa, le interprisa brasilian de Recerca Agropecuari, ha justo annunciate heri que su scientistas succedeva clonar un bovetto del racia "Simental", nascite le 17 de martio in le Ferma Sucupira, hic in le Districto Federal.
Iste era le prime animal clonate in Brasil e in America Latin. Le annuncio era facite per le Ministro brasilian del Agricultura, Marcus Vinicius Pratini de Moraes.
Le bovetto era baptisate per le nomine Vitória, e illo es resultato de nucleos transferite ab un embryon de cinque dies, collectate de un vacca Simental.
Secundo le Presidente del Embrapa, "iste es le prime vice que un pais non disveloppate domina le technologia del *clonage".
Le interprisa scientific brasilian face recercas de reproduction animal desde 1984.
Fonte: Jornal de Brasilia, 22 de martio 2001.
Fonte: Lista Supplementari de Vocabulos International non incorporate in le IED – Piet Cleij, 1997, editate in Nederland.
Solmente 21% del citatanos europee es ingagiate a facer qualcosa concretemente pro le minoritates ethnic.
Un in cata quatro europeos ha un attitude de hostilitate re le immigrantes, secundo un studio e un recerca realisate del Observatorio Europee super le Phenomenos de Racismo e Xenophobia.
Le documento esseva divulgate a Brussels (Belgica) in le Die International del Nationes Unite pro le Elimination del Discrimination Racial.
Le recerca anque ha monstrate que, generalmente le europeos demonstra un tolerantia "purmente formal" super le minoritates e le immigrantes in lor paises.
In Francia, por exemplo, 69% manifesta alcun sentimento de racismo e xenophobia. Le recerca realisate in Europa audiva 16 mille personas in tote Union Europee. Belgica es le pais le plus tolerante con 27% del population integre. Post veni Italia, Francia, Grande Britannia e Germania.
Le populo le plus active in le defensa del immigrantes es le svedeses e daneses, con indice 33% del population favorabile al actiones practic.
Le Officio de Recerca anque dice que le resultato monstra un melior taxa que le annos passate. Tamen, le Directrice Beate Winkler dice que "le cerca pro capros expiatori es alte in le paises del Union Europee, principalmente a causa de problemas economic e de disoccupation laboral". 56 personas esseva inprisionate in London accusate de racismo, homophobia e violentia domestic, informava le policia britannic.
Fonte: Jornal de Brasilia, 22 de martio 2001
(Grande Premio de Litteratura in Interlingua pro le Americas)
Inter le prime de maio usque al 31 de octobre 2001, le UCI insimul con le UBI realisara le Prime Concurso Litterari del Americas.
Pro participar vos debe inviar 3 copias de vostre scriptos e entratas per le internet al judices del concurso:
Le concurso ha tres categorias:
Le ganiatores recipera un Certificato aurate/argentee/bronze emittite per le Uniones Brasilian e Canadian. Le entratas e le scriptos sera publicate.
Le ganiatores sera annunciate le 15 de januario 2002, pro le 51e anniversario de interlingua.
Vos debe inviar vostre scriptos – 3 copias al judices de longor le equivalente a 5 paginas A4 maximalmente, salvo pro le poesia.
Le entratas sera judicate secundo:
Dubitas e questiones – informa vos al organisatores:
Le Amazonia brasilian va haber un nove mappa geopolitic, principalmente a causa del augmentation del frontiera agricole. Le Senato Federal ha justo approbate un plebiscitum pro le populationes del statos Pará, Amazonas e Mato Grosso.
Le projecto de lege federal previde le creation de 3 territorios federal in Amazonas – Juruá, Rio Negro e Solimões, e le division de Pará in le Stato Tapajós e le division de Mato Grosso in le Stato Araguaia.
Conforme le politicos brasilian, isto es un maniera de portar le disveloppamento al regiones distante e isolate, como es le caso. Ecologistas scandalose e fanaticos ecologic crita que isto va pejorar le grave situation del deforestation amazonic. Le governamento appuncta le follia de iste gruppos que servi e obedi cecamente al interesses economic international. Ecce micre resumo de cata uno:
Si le population de tote le mundo poterea esser reducite a un village de 100 personas, mantenente le porportion de tote le populos existente in le mundo, tal village serea composite de iste maniera:
Il haberea:
Traduction ab le italiano: Prof. Euclides Bordignon, Passo Fundo–RS.
Io vole vider iste mundo cinere
vole io vider lo pulvere blanc
io vole vider iste mundo tenebras
vole io vider lo tonitro clarette
io vole vider iste mundo petroleo
vole io vider lo pisce brillante
io vole vider iste mundo prosa
vole io vider lo verso libere
io vole vider iste mundo lupa
vole io vider lo ove immolate
io vole vider iste mundo femina
vole io vider lo masculo transvestite
io vole vider iste mundo luna
vole io vider lo sol celeste
io vole vider iste mundo delirio
vole io vider lo passivitate indecise
io vole vider iste mundo cave
vole io vider lo baston penetrate
io vole vider iste mundo heri
vole io vider lo hodie modernisate
io vole vider iste mundo tacer
vole io vider lo proclamar agente
io vole vider iste mundo nation
vole io vider lo globo unitari
io vole vider iste mundo-nunc-poetic-litania cessar
vole io vider lo nunc-realistic-poetic-action comenciar
quod ultra cata cosa que io volerea e poterea vider
...Massacro sanguine gurra fame mancamento violentia
pace vita satietate complementarietate Caressa...
io vole vider iste mundo linguas
vole io vider lo dialectos: interlinguisate.
Claudio B Rinaldi, S. Paulo
...Ibi io le conta re mi vision de interlingua. Io te parlara alco re illo. Io le contava super le portuniol, que io crede que es le "Interlingua" de Iberoamerica. De plus, io opna que le portuniol es un fenomeno multo belle e interessante, como le spanglish, e demonstra un compenetration cultural inter le iberoparlantes de America multo grande. Io ha habite le oportunitate de audir portuniol e io deveniva impressionate. Es un agradabile mixtura. Illo super le relationes iberoamerican.
Ma nos habe anque le besonio de communicar nos con altere linguas lontan de nos. Nos haberea al minus un facilitate pro comprender e parlar con tote le mundo iberophone (un relative facilitate) e un seriose dificultate pro communicar nos con le alteres. Ecce le importantia de interlingua (pro me): ameliorar ille "relative facilitate e eliminar ille seriose dificultate".
Io habe un linea multo clar: facer de nostre cultura hispano-american un cosa de exportation, cosa que vos jam face expectacularmente con INTERNOVAS pro le cultura lusoamerican. Mi unic problema es le modismos. Io contava a Sr... que io cognosce solmente le Interlingua formal, le interlingua "de salon".
A vices io tenta traducer alcun expressiones chilen e devenir los expressiones colloquial in interlingua, ma illo es multo complicate. O traducer le "che!" argentin, o le "puis" bolivian o le expressiones que veni ab le mixtura inter le linguas europee e le linguas native.
Simón Morgado, Concepción – simonmorgado@mixmail.com – CHILE, 17 de julio 2000.
Le Presidente venezuelan, Hugo Chávez ha justo sollicitate heri formalmente le adhesion de su pais al MERCOSUD, le Mercato Commun Sudamerican. Venezuela vole esser un membro integrante del blocco economic formate per Argentina, Brasil, Paraguay e Uruguay usque le fin de iste anno, del mesme maniera que Chile e Bolivia. Isto significa intercambio de merces, capitales e travaliatores sin frontieras o barrieras doanal.
Venezuela va participar como invitato dum le proxime reunion del MERCOSUD que va occurrer in Asunción le 21 de april. Le approximation de un nation como Venezuela fortifica le MERCOSUD. Brasil, por exemplo, besonia le petoleo venezuelan, e Venezuela besonia le industrias e productos brasilian.
Le annuncio anque reinfortia le these del Presidente brasilian, qui vole negotiar un agenda panamerican – le ALCA (Area de Libere Commercio in tote le Americas) –, un blocco chefate del Statos Unite e su NAFTA, solmente in le anno 2005. Le Presidente statounitese George Bush vole le stablimento del ALCA in 2003. Le Presidentes sudamerican considera isto un precipitation exaggerate e sin proposito, un sorta de reservation del mercato pro le americanos... del nord!!
Le adhesion venezuelan sembla esser vital pro le projecto de integration de infrastructura sudamerican. Le Presidente venezuelan vide iste processo secundo un maniera bolivarian, i.e., conforme orientava le ancian libertator sudamerican Simón Bolívar, un general qui deveniva multe paises independente de Espania durante le seculo XIX. Interprisas brasilian va construer le nove linea del metro in Caracas e un ponte sur le Fluvio Orinoco, in un longe via rodoviari que liga Manaus a Caracas. Le intercambio commercial va augmentar al minus 2 milliardos de dollares solmente iste anno e le MERCOSUD jam es le quarte major mercato mundial, post Union Europee, NAFTA e le tigres asiatic.
Fonte: Correio Braziliense, 4 april 2001.
Fonte: Revista Superinteressante; traduction: Ensjo
La steauaLa steaua care-a rãsãrit Poate de mult s-a stins în drum Icoana stelei ce-a murit Tot astfel când al nostru dor |
Al stellaAl stella que ha surgite Forsan desde multo illo se ha extinguite in le via, Le imagine del stella que ha morite Justo assi, quando nostre nostalgia |
Autor: Mihail Eminescu; Traduction: Ensjo.
Inviate per Ensjo, Belem/PA, BRASIL.
Un altere projecto linguistic se ha aparite basate sur le linguas romanic. Iste vice solmente sur quatro del linguas de controlo de Interlingua; con plus de emphase sur le espaniol e le portugese.
Un studio del lingua que se appella Romanova monstra que, como interlingua, il es facile a leger a prime vista pro un parlator de un lingua romanic sin multe difficultate. A prime vista illo es minus estranie que Occidental e on non ha besonio de haber un effortio linguistic pro comprender lo como Esperanto.
Le vocabulario es plus basate in espaniol e portugese. In effecto, illo es un "dialecto" (sic) de interlingua. Le grammatica es plus complexe que Interlingua proque le creatores ha introducite un articulo definite variabile el/la; los/las. On pote usar o el o la secundo le gusto, ma le observation ha revelate que le guida es le genere grammatical del linguas de controlo.
Le adjectivos seque le mesme formas. El can negro vs la casa blanca. Equalmente on pote expressar los per la can negro o el casa blanco... salvo le sono e le experientia veniente del lingua maternal.
In interlingua iste formas es reducite a lor minimo necessari pro le comprehension le can nigre e le casa blanc.
Le systema de verbos es reducite mesmo plus que lo de Interlingua, habente solmente duo conjugationes -ar e -er. Le Romanova ha addite -o/-io como le forma de un passato simple contra -ava/-eva pro le imperfecto. Le systema de verbos contene plure irregularitates a apprender. Il non existe un corpore litterari le sol documentos es un dictionario de 3.000 parolas traducite in le linguas principal europee, disponibile sur lor sitio de interrete.
Romanova poterea servir como un "interlingua" sudamerican desde que le linguas de controlo de base es le espaniol e le portugese. In vice de usar le talentos linguistic de crear mesmo un altere lingua auxiliar basate sur le grammatica e sur le vocabulario latin, proque non pote nos promover sur le mercato de un producto jam in existentia con un historia de 50 annos e cujo uso es ben provate?
R. Sorfleet, Québec – CANADA.